10 tips voor het succesvol uitvoeren van wijkonderzoek

Wijkonderzoek uitvoeren kun je leren. Zeker met de juiste tools en handvatten. Met de Wat Wil De Wijk toolkit heb je de tools in ieder geval in handen. Om je nog wat verder op weg te helpen hebben we in dit blog 10 tips voor je om nog beter wijkonderzoek te doen. Zo haal jij het meest uit je onderzoek.

Onderzoekstip 1: stel de ‘waarom’-vraag

Wees nieuwsgierig en open voor (nieuwe) indrukken, en oordeel niet. Vraag in een gesprek meerdere keren door. Gebruik hiervoor de ‘waarom’-vraag, totdat je echt snapt waarom. Dit dwingt mensen te onderzoeken en uit te drukken wat de onderliggende redenen zijn voor hun gedrag en houding. Ook achter de luidste klacht zit vaak een echte zorg.

Onderzoekstip 2: teken het voor me

Vraag de respondenten om hun ervaringen te visualiseren door middel van tekeningen en diagrammen. Een beeld zegt immers meer dan 1000 woorden. Visualiseren kan een goede manier zijn om aannames te ontmaskeren en te onthullen hoe mensen hun activiteiten ervaren.

Onderzoekstip 3 laat het me zien

Als het gesprek live plaatsvindt, bijvoorbeeld in de wijk, kun je een respondent vragen om situaties aan te wijzen in zijn of haar omgeving. Een wandeling brengt mensen op ideeën en je leert de wijk kennen door de ogen van de respondent. Zo krijg je beter zicht op wat mensen goede of slechte plekken vinden, maar ook op thema’s als eenzaamheid, overlast of onderwijs.

Onderzoekstip 4: denk hardop

Wanneer de respondent een bepaalde taak uitvoert, vraag hem/haar dan om hardop te beschrijven wat ze daarbij denken. Zo krijg je inzicht in de motivaties, zorgen, percepties en het redeneren van de respondent.

Onderzoekstip 5: leid je onderzoek in, maar geef niet alles weg

Introduceer jezelf en het project kort voordat je begint met je onderzoek. Maar geef niet alles weg. Vertel alleen dat je onderzoek doet naar ‘wensen en behoeftes in de wijk’, leg weinig uit over het precieze doel of je ervaringen tot dat moment. Zo beïnvloed je de respondent zo min mogelijk.

De introductie is ook het moment om een prettige sfeer te creëren door even over ‘koetjes en kalfjes’ te praten en om vervolgens de formele informatie over de respondent te vragen: algemene informatie zoals naam en leeftijd, of je foto’s en filmpjes mag maken en of iemand bij naam genoemd wil worden in het onderzoek of anoniem wil blijven.

Onderzoekstip 6: stel open vragen en vat samen

Stel open en niet suggestieve vragen. Zo beïnvloed je de respondent zo min mogelijk. Daarnaast helpt het om regelmatig belangrijke uitspraken van de respondent samen te vatten en te vragen of je het zo goed begrepen hebt.

Onderzoekstip 7: stilte is goud

Durf stiltes te laten vallen tijdens het gesprek, de respondent neemt dan vaak de tijd om na te denken.

Onderzoekstip 8: laat iedereen aan het woord

Als je een koppel interviewt zorg dan dat beide respondenten evenveel ruimte krijgen om hun eigen verhaal te geven. Mensen beïnvloeden elkaar, en dat gaat ten koste van de diepgang/diversiteit van je resultaten. Maak dus heel bewust de afweging of je wel of geen koppels wilt interviewen.

Onderzoekstip 9: omarm diversiteit

Zorg dat je personen met verschillende perspectieven (oud/jong, man/vrouw, ondernemer/bewoner, verschillende straten, etc.) te spreken krijgt. Zo krijg je inzicht in (eventuele) verschillen tussen de respondenten en voorkom je dat je resultaten een eenzijdig beeld van de wijk geven.

Onderzoekstip 10: je aanwezigheid beïnvloedt

Wees je ervan bewust dat participanten soms sociaal wenselijke antwoorden geven op vragen. Vraag regelmatig door om tot de kern komen. Jouw aanwezigheid kan ook invloed hebben op iemands gedrag op het moment dat je observeert.

Nog niet helemaal klaar voor je interview?

Geen probleem. Bij Zeewaardig geven we regelmatig interview trainingen. Zo ga je goed uitgerust en met de nodige oefening op pad. Daarnaast voeren we ook zelf nog altijd graag onderzoek uit. Dus mocht je extra interview-handen kunnen gebruiken dan horen we het graag!